“Jullie zijn het zout der aarde, het Licht van de wereld”
U dus. Wij dus.
Een uitspraak van Jezus.
Dat is nogal een boodschap aan een kerk die steeds meer van haar kracht
schijnt te verliezen.
Over deze tekst wil ik vandaag een hartig woordje tot u spreken.
En tot mezelf ook natuurlijk.
Dat betekent niet dat ik zout in wonden ga strooien
of ongezouten de waarheid ga zeggen.
Nee.
U weet: zout geeft smaak aan het eten, flauw eten smaakt immers niet.
Een ei zonder zout, dat is maar niks, chips zonder zout dat smaakt niet.
Mensen, die op medisch advies geen zout mogen gebruiken,
zoutarm moeten eten, weten en proeven dat maar al te goed.
En ook bewaart zout de levensmiddelen voor bederf.
Zout is onmisbaar,
zozeer zelfs dat in de Romeinse tijd met zout werd betaald.
Zout is in het Latijn ‘sal’, en daar is ons woord salaris van afgeleid.
Toen was zout goud.
Hier in Muiden heeft een zoutfabriek gestaan: Bouvy!
Hele lange tijd is bij het lossen van de schepen zout over de Herengracht
gewaaid en zo is dat stuifzout in de muren getrokken.
Wat Bouvyzout in de muren van ons kerkgebouw aan schade heeft veroorzaakt heeft menig kerkbestuur al heel veel geld gekost.
Zout!
Ook in ons eigen taal is zout een belangrijk woord geworden.
We hebben dat woord verwerkt in tal van spreekwoorden en gezegden:
Het is het zout in de pap niet waard.
Je kunt bij iemand zout in de wonde strooien.
Op alle slakken zout leggen.
Dat is allang in het zout gelegd.
Ik heb het nog nooit zo zout gegeten.
Als je zout morst, kun je ruzie verwachten.
En dat laatste moet u maar met een korreltje zout nemen!
“Jullie zijn het zout der aarde”, zegt Jezus tegen zijn leerlingen.
Hij zegt niet: “Jullie moeten het zout der aarde zijn.”
Nee, hij stelt vast, hij constateert dat wij het zout der aarde zijn.
Hij zegt: “Jij bent zout,”
Maar het zout kan wel krachteloos worden,
en waarmee zal men dan zouten?
Want zout is nodig.
Dus “Je bént zout.”
En dat zegt Hij in zijn Bergrede tegen degenen die hij kort tevoren zalig heeft geprezen.
Jullie zijn het zout der aarde,
want jullie zijn de armen van geest,
jullie zijn de zachtmoedigen, jullie zijn de vredestichters.
Hij zegt het ook tegen ons.
Maar hoe doen we dat: zout der aarde zijn?
Hoe volbrengen we onze pekelende functie?
En licht zijn wij.
Licht dat verwarmt, verlicht, hoop geeft.
In de eerste lezing maakt Jesaja dat licht-zijn concreet:
het betekent brood delen met de hongerige,
mensen zonder onderdak opnemen in je huis.
Onderdrukking uit je midden verwijderen.
Licht is ook de mistroostige troost verschaffen.
Het is geen vanzelfsprekende zaak om als leerlingen zout en licht te zijn.
Zout kan zijn kracht verliezen.
Licht kan gedoofd worden, onder de korenmaat gezet.
Ook door onszelf.
Hoe komen Jezus’ woorden bij ons binnen?
Er wordt nogal wat tegen ons gezegd!
Jezus ziet wat in ons!
Hij heeft een groot vertrouwen in jou en mij.
Mogelijk zijn er ook mensen die zeggen:
Ik was zout, maar ik ben krachteloos geworden. De fut is er uit.
Of die bij zichzelf denken: Ooit heb ik gestraald.
Ik zou het nog wel willen, maar de glans is eraf.
Dat gebeurt, dat je de kracht verliest en je energie kwijt raakt.
Dat maakt ons bewust van een belangrijke eigenschap van zout en licht, namelijk dat de kracht van het zout en het licht komen vanuit een diepere bron.
Paulus vertelt daarover in zijn brief aan de gemeente van Korinte:
Toen ik in jullie parochie, hier in Korinte,
het goede nieuws van Christus vertelde,
was ik zwak, nerveus en angstig.
Dat mijn verkondiging aankwam,
had niets te maken met mijn geleerdheid
en mijn vermogen om met woorden te spelen.
Dat ik jullie heb kunnen raken, dank ik aan Gods kracht.
Paulus vertrouwt daarop.
Ook wij mogen daarop vertrouwen.
Maar uiteindelijk is het zout natuurlijk de liefde.
Een kleine attentie.
Niet een handvol zout, zo maar neergekwakt,
maar een of twee korreltjes, op de juiste plaats,
op de juiste tijd, bij de juiste persoon.
In de lijn van het evangelie van deze zondag:
Jij bent zoutend zout en lichtend licht.
Jezus zelf is het licht der wereld, hij is ook het zout der aarde.
Hij is alle licht en alle zout aan wie wij ons licht en ons zout ontlenen.
Voor mensen om ons heen wordt het leven mooier als wij opgewekt
en hoopvol zijn. Als wij als Jezus vreugde uitstralen.
We mogen natuurlijk niet overdrijven: een pittig woord,
een hartig hapje kan goed doen,
maar te veel zout in het eten,
nee dat is niet goed.
Maar jullie, die geloven, hopen en liefhebben,
die evangelisch willen leven en achter Jezus aangaan,
jullie zijn het zout der aarde. AMEN.