Hoogfeest van Pinksteren 23 mei 2021, Weesp
Handelingen 2:1-11, 1Korintiërs 12:3b-7+12-13 en Johannes 20:19-23
‘Nogmaals zei Jezus tot zijn leerlingen: ‘Vrede zij u’. Zoals de Vader Mij gezonden heeft zo zend ik u’. Na deze woorden blies Hij over hen en zei: ‘Ontvang de heilige Geest’. Ademen is een teken van leven. De dood treedt in wanneer de laatste adem is uitgeblazen. Ademen is leven. Adem staat heel dicht bij het innerlijk van een levend wezen. Adem vertolkt onze gevoelens, op het wijde gebied waar wij geen woorden hebben: in smart en angst door huilen en snikken, in liefde en blijdschap door kreten en zingen.
Jezus blies over zijn leerlingen en zei; ‘ontvang de heilige Geest’. Een ademtocht uit een levend lichaam spreekt de taal van wat inwendig leeft, de taal van de geest. Zo ook is het met Christus. Om Hem te kennen moet je zijn Geest kennen, want de Geest van Christus doorgrondt alles, zelfs de diepste geheimen van God (1 Korintiërs 2:10). Door zijn lichaam en door zijn adem wil Jezus geven wat onzegbaar is: een geestesaanraking, een innerlijk besef waarvoor geen woorden bestaan. Er staat heel simpel: ‘Ontvang de heilige Geest’ (Johannes 20:22), Iets ontvangen doen wij met onze handen en met ons hart. Onze handen kunnen vuil zijn, en ons hart verkild. Daarom bidden en zingen wij met Pinksteren: ‘Heer. O Geest, in ons de wonde, maak weer soepel wat ons verstart; koester ons verkilde hart (sequentie van Pinksteren)
Het Pinksterfeest is het meest dynamische feest dat we kennen. Op die vijftigste dag na Pasen luidt die een nieuwe periode in de wereldgeschiedenis in. In het evangelie hoorden wij dat Jezus over hen blaast en hen iets inademt. De eerste lezing is veel dramatischer: er is lawaai, gedonder, een vuurbal, vlammen en een oproer op straat. De leerlingen komen tot zichzelf en weten nu wie ze zijn: ze komen uit Gods hand, ze worden gedragen door Gods geest. Die geest, die adem, dat vuur, maakte Jezus tot een onverzettelijke held. Ze vinden die geest nu terug in zichzelf.
Het gaat met Pinksteren om deze drie sterke woorden: om Geestkracht, wind en adem. Drie woorden met een schat aan betekenissen:
Vandaag mogen we in één adem noemen: Alles wat adem heeft love de Heer! En niet zomaar een adem: het is als de wind. En uit welke hoek waait die wind? In ieder geval is het geen wind die met alles mee waait. Met Pinksteren gaat het om een frisse wind, die vandaag weer door kerk en wereld en door ons eigen leven mag waaien.
Pinksteren, het feest van open deuren en open ramen.
‘Achter gesloten deuren’, zo vertelt de evangelist Johannes ons, zijn de leerlingen van Jezus samengekomen. Na de dood van hun Heer zijn ze onzeker geworden. Vol angst sluiten ze zich op. Ze weten niet hoe ze verder moeten. Ze voelen zich alleen, in de steek gelaten. De deuren zijn op slot, potdicht. Zitten ook wij vaak niet vaak achter gesloten deuren? Soms zijn we wanhopig over de toekomst van de wereld en over onszelf. Omdat we ons laten leiden door angst, sluiten wij ons af als een egel en verdedigen wij ons met onze stekels. Soms worden we zo agressief dat de ene mens een hel wordt voor de ander. Dit gebeurt in huwelijken, vriendschappen, in gezinnen, in de kleine en grote politiek van de maatschappij en, helaas, ook in onze eigen parochiegemeenschappen.
Hoe gaan wij in onze geloofsgemeenschappen om met elkaar? Hoeveel deuren zijn er in onze gemeenschap al dichtgesmeten? Deuren tussen ouders en kinderen, deuren tussen broers en zussen, deuren tussen buren en vrienden? Geloven wij er nog in dat de geest van Pinksteren in staat is ook dit soort deuren weer te open te krijgen? We leven ogenschijnlijk in een vredige buurt. Hoe kijkt God ’s nachts op de aarde neer? Het moet voor God gewoonweg verbijsterend zijn dat mensen ’s avonds gaan slapen alsof er de hele dag niets gebeurd is. Zoveel deuren die mensen hebben dichtgesmeten. Deuren naar zichzelf, naar anderen, zelfs naar God.
Deuren openen om ons heen, een frisse wind laten waaien, op adem komen, de heilige Geest ontvangen. Dat is de boodschap van Pinksteren. Ondanks de gesloten deuren staat Jezus plotseling weer temidden van de bange leerlingen. Zij herkennen hun Heer. Er gaat een licht bij hen op en alle deuren en ramen worden opengegooid. Jezus wenst zijn leerlingen allereerst vrede toe, want alleen vrede kan gesloten deuren openmaken.
Met Pinksteren vieren we dat Gods Geest de motor is van ons leven en ons voldoende adem geeft. De Geest van God wil mensen samenbrengen en samenhouden. De Geest van God dwingt ons meer leven en minder instituut, meer geweten en minder wet te zijn. Proberen wij ook in ons eigen leven muren te slechten en deuren te openen voor de Geest van God. Openen wij de deur die wij hebben dichtgeslagen voor elkaar. Gods Geest mag ons daarin bijstaan. En we bidden mee met de psalmist: ‘Zendt Gij uw Geest, dan komt er weer leven, dan maakt Gij uw schepping weer nieuw’. (Psalm 104). En dat zal het einde betekenen van alle ijzeren en gouden kooien in de wereld en in ons eigen leven! Free at last! Ik wens u een zalig en gezegend Pinksterfeest toe.
Pater Jan Haen C.Ss.R. en Pater Ambro Bakker S.M.A.