Kerstnacht Muiden.
Maria en Jozef stonden niet te trappelen.
Het was geen vrije keus, het was een opgelegde tocht.
Wij hoorden hoe keizer Augustus een volkstelling uitschreef.
Ooit eerder staat er in de Schrift geschreven dat sprake was van een volkstelling.
Koning David had het in zijn hoofd gehaald een volkstelling uit te schrijven,
want hij wilde weten over hoeveel weerbare mannen hij kon beschikken.
Maar dat liep verkeerd af.
Waar mensen geteld worden,
waar het nummers zijn in een machtsspel ligt dood en verderf op de loer.
En vandaag is het de beurt aan keizer Augustus.
Ook hij wil tellen.
En wij horen hoe mensen op keizerlijk bevel zorgen voor volle wegen
en herbergen.
En dat alles omwille van de macht.
En in onze dagen nu is het niet veel anders.
Dat oude verhaal is nog springlevend.
Ook nu zijn er presidenten, dictators die willen tellen, omwille van hun macht.
President Trump die na de verkiezingen eist:
de stemmen moeten opnieuw geteld worden, hij wil zijn macht houden.
En ook Vladimir Poetin telt: heeft nu weer twee honderd duizend manschappen nodig om de Russische krijgsmacht te versterken.
Terwijl hij weet dat meer dan de helft niet meer naar huis zal terugkeren van het front.
En hoevelen zijn er niet noodgedwongen op weg en op drift omdat machthebbers hun spel spelen
en mensen worden ingezet als pionnen of enkel nummers zijn.
Het woord crisis wat het afgelopen jaar dagelijks te horen en te lezen was,
is ook niet misplaatst bij dat gebeuren in de stal van Bethlehem.
Hoe zou Jozef zich gevoeld hebben toen hij op een heel ongelegen moment op reis moest met zijn Maria die zwanger was.
Dat was beslist geen vakantietocht naar het oord waar ooit zijn voorvaderen hadden geleefd.
Er is niet veel fantasie voor nodig om te bedenken dat hij de tocht graag had uitgesteld of afgezegd. Maar dat had hij niet voor het zeggen.
Er was een ambtelijk apparaat dat de dienst uitmaakte,
en dat juist
als in onze dagen soms mensen vermaalt tussen regels die aan menselijk welzijn voorbijgaan.
Er werd en wordt alleen maar geteld, en hoe.
Nee, Jozef had het graag anders gezien en tot overmaat van ramp is er tenslotte ook nog geen fatsoenlijke plek voor hen als ze eenmaal op de bestemming aankomen.
Bij mensen geen thuis en hij moet Maria onderbrengen bij het vee.
En dan rest niets anders dan een kribbe, een plaats temidden van het vee.
En de traditie heeft daar niet zonder reden de os en de ezel uit het boek Jesaja bijgehaald.
‘Een os kent zijn eigenaar, een ezel de krib van zijn meester;
maar Israël weet van niets.’
Daar wordt midden in die nacht het kind geboren dat Maria onder het hart draagt.
En dan verschuift in het verhaal ineens het perspectief.
Zaten we zojuist in een wereld waar wordt geteld
en er niet voor ieder een plek is,
nu komt een engel uit den hoge
en met zijn woord krijgt alles een ander kleur en klank.
De tegenstelling kan niet groter zijn.
De hemel werkt niet met nummers,
en dit kind in een eindeloze rij van mensen,
krijgt een naam en wat voor een.
Heden is uw een redder geboren, Christus, de Heer.
Maar er zijn op aarde niet enkel keizers en machtigen,
er zijn ook herders op het veld,
Zij passen op de schapen van rijke mensen, die `s nachts in een bed slapen.
Juist hen worden in de nacht van het leven aangesproken door de engel.
En waar de machtigen geen oor en oog voor hebben,
daar laten zij zich raken.
Wakend in de nacht,
zijn ze een en al aandacht voor wat hen wordt aangezegd.
De herders maken de reis naar Bethlehem.
En juist als Maria op haar tocht naar Elisabeth gingen ook zij met spoed,
gedreven door hemelse stemmen die in hun oren zongen.
Op zoek naar een kind.
Wij vieren vandaag Kerstmis.
En we maken wat mee!
We gaan van crisis naar een weer nieuwe crisis.
Naar energie, welke voor veel mensen niet meer te betalen is.
Stikstof uitstoot.
Naar boodschappen die steeds duurder worden.
Voedselbanken die steeds meer aanvragen krijgen.
En een winst van Albert Heijn die maar groeit, zo lezen we in de krant.
Toch worden wij ook nu uitgenodigd, geroepen, om het kind in de kribbe,
ja elk mensenkind, te omgeven met de stille aanwezigheid
en toegewijde zorg van Jozef.
Gods kwetsbare liefde wordt ons toevertrouwd en
vraagt een plek in ons bestaan.
En de engelen, de engelen, zal onze stille navolging van Jozef,
ook als de koren zwijgen,
als muziek in de oren klinken
en de vrede onder de mensen van Gods welbehagen
zal de voorbode zijn van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde.
Zalig Kerstfeest! AMEN.
Diaken Ryan Keetelaar